Src Kursu İstanbul

Davranış Psikolojisi – Bölüm 2

DİKKAT NEDİR?


Dikkat (algıda seçicilik) ,düşüncemizi belli bir olay üzerinde yoğunlaştırmaktır. Duyu organlarımıza gelen çok sayıda uyarıcıdan sadece bazılarını seçip, sadece bunları algılamaya dikkat denir, ya da algıda seçicilik denir. Çevremizdeki çokça uyarıcıların içerisinden sadece bizi ilgilendirenleri seçeriz. Algıda seçiciliği sağlayan dikkattir. Çevremizde hangi uyarıcının üzerinde dikkatimizi yoğunlaştırırsak, o uyarıcıyı algılarız, öteki uyarıcıları algılamayız. Öteki uyarıcılara bir anlam vermeyiz. Bir kamyon sürücüsü etrafındaki çok çeşitli araçların içerisinden öncelikle kamyonları algılar. Kamyonlar öncelikle dikkat çeker.


Dikkatin oluşumunda etkili olan faktörlere bakarak dikkati ikiye ayırabiliriz:


1-seçici dikkat
2- çekilen dikkat


Seçici dikkat:


İnsanın kendi iradesiyle bir konuya yönelerek, dikkatini o konu üzerinde toplamasıdır, yoğunlaştırmasıdır.


Çekilen dikkat:


Çevremizdeki uyarıcıların fiziksel özelliklerinin dikkatimizi çekmesidir. Uyarıcıların fiziksel özellikleri; uyarıcının şiddeti, tekrarı, büyüklüğü, zıtlığı, hareketidir. Mesela, parlak bir ışık zayıf ışığa göre dikkatimizi daha kolay çeker. Büyük bir levha küçüğe göre, yanıp –sönen kırmızı ışık sabit kırmızı ışığa göre daha çok dikkat çeker. Yine dörtlü ikaz lambaları daha çabuk dikkat çeker.

OKUMALISIN!  SRC Eğitim Kitabı

Dikkat değişmesi, dikkatimizin bir uyarıcıdan diğerine kaymasıdır. Dikkatimizi iç ve dış faktörler belirler.


FARKINDALIK NEDİR?


Bilincin açık olmasıdır. Dikkatin açık olmasıdır. Çevrede olup bitenlerin farkına varmaktır. Yapılan her davranışın neden yapıldığını bilme halidir. Mesela şu anda bu kitapçığı okuduğunuzun farkında olmanız gibi. Trafikte farkındalık arttıkça duyarlılık artacaktır. Farkındalık sayesinde, trafikte uyarıcılar zamanında alınacak ve gerekli davranışlar zamanında gösterilecektir. Değerli sürücüler, en önemlisi de insanın değerli olduğunun farkına varmaktır.


MOTİVASYON (GÜDÜLENME) NEDİR?


İnsanın ortaya çıkan ihtiyaçlarını karşılamak için harekete geçip ihtiyacını gidermesi ve rahatlaması sürecidir. Motivasyon harekete geçmektir. Motivasyon sayesinde bir davranışı yapma isteği artar. Motivasyon olmazsa herhangi bir ihtiyaç karşılanmayacağından harekete geçmek de olmaz. Davranışı yapma isteği olmaz. Araç kullanarak bir sürücü bazı ihtiyaçlarını giderebiliyorsa, sürücünün araç kullanma isteği artar. Araç kullanma isteği artarsa, sürücü istekli olduğundan trafik kurallarına uyacak ve kaza riski azalacaktır.


STRES NEDİR?


Bedenin ruhsal ve fizyolojik olarak dengesinin bozulmasıdır. Dışarıdan ve içeriden gelen aşırı ya da yetersiz uyarıcıların bedeni ve zihni etkileyerek dengenin bozulması durumudur. Dengenin bozulması karşısında insanın gösterdiği tepkidir. Stres tepkisi, insanda zihinsel, duygusal, fizyolojik ve davranışsal bazı değişiklikler başlatır.


Stres yaratan nedenler şunlardır:


1. Çevresel nedenler:

hava kirliliği, aşırı sıcak hava, gürültü gibi. Bunlara biz dışsal faktörler de diyebiliriz.


2. Psikolojik nedenler:

olumsuz düşünce biçimi, olaylara verilen anlam, acımasız olma, mükemmeliyetçi olma, saldırgan olma gibi. Bunlar bireyin kendisinden kaynaklanmaktadır. Bunlara biz içsel faktörler de diyebiliriz.

OKUMALISIN!  SRC Belgesi Sıkça Sorulan Sorular - Bölüm 2


Stres çeşitleri şunlardır:


1. İyi stres:

Bireyin verimliliğini en üst seviyede tutan, bireyi sağlıklı, mutlu kılan strestir. Örneğin; uzun süre beklenen iş görüşmesinin gerçekleşmesi, evlenme, piyangodan para çıkması, yükü ya da yolcuyu sağlıklı bir şekilde istenilen noktaya ulaştırma sonucunda yaşanan stres iyi strestir.


2. Kötü stres:

Yaşamımızı zorlaştıran, sağlığımızı bozan düzeydeki strestir. Kötü stres, verimimizi düşürür. Fizyolojik ve ruhsal sağlığımızı tehdit eder.
Olumsuz stresi olumlu hale getirebiliriz. Düşünce biçimimizi değiştirerek, etkili başa çıkma yöntemlerini kullanarak olumlu hale getirebiliriz.


Stresle başa çıkma yolları:


Hep haklı olduğumuzu düşünmeyelim, gerçek gücümüzü bilelim, gücümüzü abartmayalım, sağlığımıza dikkat edelim, gerekiyorsa ağlamaktan çekinmeyelim. yaşama pozitif bakalım, bardağın dolu tarafını görelim.Ben her şeyin en mükemmelini yaparım düşüncesinden vazgeçelim. Düşünce tarzımızı değiştirelim, en çok sevdiğimiz şeyi düşünelim. Derin nefes alalım. ( burnumuzdan alıp, ağzımızdan verelim) Zamanımızı iyi kullanalım, fiziksel rahatlığımıza önem verelim. Diğer insanlarla konuşalım, dinlenmeye daha çok zaman ayıralım, gülelim, trafikte tebessüm edelim.

  SÜRÜCÜ OLARAK YAPMAMIZ GEREKEN DAVRANIŞLAR (UYGUN DAVRANIŞLAR):


Bu davranışları şöyle sıralayabiliriz:


1. Kendimize, ailemize ve diğer insanlara değer vererek trafik kurallarını önemsemeliyiz. Çünkü trafik kurallarına önem vermezsek; hem kendimize hem ailemize hem de diğer insanlara zarar verebiliriz.
2. Trafik kazalarına neden olabilecek riskli davranışlardan kaçınmalıyız.
3. Trafikte uygun ve uyumlu davranışlar gösterelim, yaya, hasta ve engellilere kolaylık sağlayalım.
4. Azami güvenlik içerisinde seyredelim.
5. Stresli olarak araç kullanmayalım, sollama kurallarına uygun davranalım
6. Trafikte aracımızın ışıklarını etkili bir şekilde, yerinde ve zamanında kullanalım.
7. Olumlu kişilik özellikleri kazanalım, dar yollarda geçiş kolaylığı sağlayalım
8. Trafikte davranışlarımızın temeline sevgi ve saygıyı koyalım.
9. Dikkatimizi trafiğe yoğunlaştıralım, geçiş üstünlüğüne sahip araçlara kolaylık sağlayalım.
10. Duraklama ve park etmenin yasak olduğu yerlerde duraklama ve park yapmayalım.
11. Karayollarını kurallarına uygun olarak kullanalım, manevraları kurallara uygun yapalım.
12. Hız sınırlarına uyalım, koruyucu tertibatlarını kullanalım.
13. Aracımızın periyodik bakımını yaptıralım, yükleme kurallarına uyalım
14. Kavşaklarda geçiş haklarına saygı duyalım, saygısız ve tedbirsiz davranışlardan kaçınalım.
15. Trafik işaretlerinin anlamlarını bilelim, trafik işaretçilerine uyalım, yol çizgilerine yalım.
16. Karayollarında araç sürme yasaklarına uyalım.
17. Kısaca profesyonel sürücülüğün davranış, tutum ve eğilimlerine sahip olalım.

Leave a Reply